De stelten die Rolf besteld had bleken een groot succes te zijn.
Hoewel ze tijdens schooltijd bezorgd werden en ik met 1 klas boven ben gaan oefenen, wist al snel de hele school over het nieuwe speelgoed... en wilde iedereen het proberen!
Tijdens het practical hour heb ik dan ook een aantal klassen de kunst van het steltlopen uitgelegd. Lachen, gieren, brullen, veel proberen en soms vallen, maarnatuurlijk zijn er een paar bijdehandjes die het al snel doorhebben!

Rolf vertrok naar Kathmandu, en Julia (de oprichter van de school) kwam die dag in Pokhara aan. Met tig tassen met spelletjes, kleding én een forse rekening voor het overschreiden van het gewicht, wat haar wel beloofdwas. Daar is het laatste woord nog niet over gezegd!

Ook mijn laatste dagen in Nepal heb ik lekker besteed aanrekenspelletjes met de kinderen doen, knutsel-ideeën opschrijven voor andere vrijwilligers/leraren en helpen met de Engelse les. Mijn stickers kwamen weer goed van pas tijdens een les: iedereen kreeg een verschillende sticker (paniek, want nu konden ze niet afkijken bij een buurman/vrouw!) en moest daar een verhaaltje over schrijven. En of dat nu fantasie was of niet, dat maakte me niet uit.
En ook hier zag je weer een groot verschil in niveau: sommigen maakten er echt een verhaaltje van, anderen kwamen niet veel verder dan 'cat is beautiful. I like cat. Cat has 2 eyes and one tale'... Ach, ze hebben het geprobeerd!

Met Laxmi ben ik nog naar haar ouders geweest, een uurtje met de bus buiten Pokhara. Haar vader had ik vorige keer al eens ontmoet, maar haar moeder niet. Ik had nog een pakket van Tihar over, en heb dat voor ze meegenomen, ze waren er erg blij mee.
Het zijn ontzettend lieve en mooie mensen, die samen met hun schoondochter en kleinkinderen in een klein huisje wonen. Ze verbouwen wat rijst en groenten, en Laxmi's vader werkt bij anderen op het land. Het is vaak noodzaak om samen met je kinderen te wonen, zodat die je kunnen verzorgen als je oud wordt (de gemiddelde levensverwachting in Nepal is 59 jaar...). Weer watmensen op mijn 'ik wens je zoveel meer' lijstje...

Als ik naar school fiets, kom ik ook langs een (geestelijk gehandicapte?) man. Hij zit de hele dag op zijn hurken tegen een muur aan, en veegt met een doekje over zijn knieën. Peter en Yvon gaven hem regelmatig wat fruit, want er is waarschijnlijk niemand die voor hem zorgt, en ik betwijfel of hij een plek heeft waar hij heen kan.
Na het vertrek van Peter en Yvon heb ik de 'zorgtaak' over genomen, en hem vanwat eten voorzien. Waarschijnlijk had hij daar niet op gerekend, want toen ik hem mijn voorraad mueslirepen, wat amandelen, rozijnen en wat fruit gaf, ging het doekje waarmee hij zijn knieën veegde naar zijn ogen om een traan weg te vegen....
Mijn 'ik zou je zo graag willen helpen' wordt steeds langer...
Ik heb Julia over hem verteld, en zij zou hem ook regelmatig wat toestoppen. En als zij het nu weer aan de volgende vrijwilliger doorgeeft...

Het was tijd om de rijst te oogsten in de vele velden rondom de school. Ik heb met bewondering staan te kijken naar het vele handmatige en zware werk wat met name vrouwen moeten doen. Alles gebeurd met de hand: het snijden van de rijst, het weghakken van de restanten stompjes, het opstapelen van de vele aren... er komt geen machine aan te pas!

Afscheid nemen is nooit mijn sterkste punt geweest. Ik weet nog van vorig jaar, toen veel kinderen met bloemetjes kwamen op mijn laatste dag, en ik met (erg..) waterige ogen rondliep. Nepalezen tonen weinig emoties. Zelfs als mensen elkaar lang niet hebben gezien of uit elkaar gaan, wordt amper wat gezegd en gaan ze meteen over tot de orde van de dag.
Ze snapten vorig jaar dan ook niet zo waarom ik liep te snotteren, en het excuus van 'ik heb de uien gesneden' ging maar een korte tijd op..
Nu dus maar anders aangepakt, en op mijn laatste dag de klassen afgegaan om uit te leggen dat het mijn laatste dag was, en snel 'goodbye' te zeggen. Het ging goed tot aan klas 1, waar lerares Sabitri wél haar gevoel toonde, en we samen stonden te snotteren....

Die avond voor (voorlopig?) de laatste keer Dhal Bat gegeten, met kip. Wat blijft dat toch lekker eten... ik heb vorig jaar de kruiden meegenomen en het zelf proberen te maken, maar het komt niet eens in de buurt van Laxmi's kookkunst!

En dan de dag er na gedag zeggen tegen Laxmi, Ganesh, Rekha, Rajesh, mijn 'Nepalese familie' waar ik me de afgelopen weken weer zo thuis heb gevoeld. Bah, bah, bah. Gelukkig ging mijn vliegtuig redelijk vroeg, en hoefde ik er niet zo lang tegen aan te hikken. Ik kreeg nog lieve kaarten, een sjaal, een fotolijstje en tikka's van ze mee en ben toen snel de taxi in gestapt. Natuurlijk wilden ze weten wanneer ik weer terug kwam, het liefst over een paar maanden al...

De aankomst in Kathmandu sloeg meteen op mijn keel: wat is het toch een vieze stad. Er hangt een dikke laag smog, de vele auto's, bussen en vrachtwagens zijn van vér voor het tijdperk van catalysoren en roetfilters en de wegen zijn slecht en stoffig.
Ik had besloten om dit keer niet in de backpackerswijk Thamel te slapen, maar rond de Bodnath stupa, waar veel Tibetaansevluchtelingen wonen.
Overdag is het best wel toeristisch, maar aan het eind van de dag komen de Tibetanen hun gebedsrondes doen.Ze draaien, al mantra's prevelend,aan de vele gebedsmolens aan de voet van de enorme stupa. Door het draaien van deze molens worden de gebeden verspreid.
De vele kleurrijke gebedsvlaggen aan de stupa hebben hetzelfde effect: door de wind worden de gebeden die op de vlaggetjes staan naar de hemel gestuurd.

Ook zijn er veel mensen die 'full body prostrations' doen: een soort van bidden, waarbij ze staan, hun handen vouwen boven hun hoofd, voor hun borst, dan op hun knieën op een plank zakken en daarna languit vooruit schuiven tot ze liggen. En dat eindeloos herhalen.

Ik heb een tijd op een bankje gezeten en gekeken hoe mensen hun religie beleven. Het lopen om de stupa (in de ochtend en in de avond) is erg belangrijk voor ze, zelfs gehandicapten die amper kunnen lopen doen kloksgewijshun ronde.

De stupa zou 's avonds door schijnwerpers verlicht worden, maar ook in Kathmandu hebben ze te maken met stroomstoringen en om 6 uur ging het licht dan ook uit. Eerst vond ik dat jammer, maar later was ik er juist erg blij mee: de stupa werd nu voorzien van honderden olielampjes, die een mystieke verlichting gaven. En dan was er ook nog eens een volle maan die door de gebedsvlaggetjes scheen... jeetje, wat een ontzettend mooi gezicht! Ik heb er gewoon een tijd met bewondering naar zitten kijken!

Petra